Geri dönüşüm, atıkların çeşitli kimyasal ve fizikse Geri dönüşüm, atıkların çeşitli kimyasal ve fiziksel işlemlerden geçerek yeniden hammaddeye dönüştürülmesi sürecidir. Bu döngüsel bir ekonomi modelidir. Hammaddeye dönüşen atıklar yeni ürün üretiminde kullanılabilir.
Geri dönüşüm ile yeni hammadde üretimine kıyasla doğal kaynak tasarrufu edilir. Geri dönüşüm yapmaktaki amaç kaynak israfını engellemek ve çöp sahalarını azaltmaktır.
Türkiye’de tüm belediyelerin geri dönüşüm yapma zorunluluğu vardır. Belediyenizi arayarak ayrıştırdığınız atıklarınızı nereye bırakacağınızı öğrenebilirsiniz. Geri dönüşüm, gezegeni iyileştirebileceğiniz için yapabileceğiniz en basit şeylerden biridir. Biriktirdiğiniz atıkları doğru kategorize edip doğru noktalara bırakmanız gerekiyor. Bazı belediyeler biriktirdiğiniz takdirde atıklarınızı evinizden bile alıyor. Dünyanın sınırlı kaynağı olduğunu hatırlarsak geri dönüşüm yaparak gezegenimize yardımcı olma düşüncesi keyifli gelecektir. Basitçe geri dönüşüm kategorilerini inceleyelim:
1.Kağıt ve Karton: Defter, kitap, gazete, dergi, mukavva, koli, tuvalet kağıdı rulosu gibi her tür kağıt ve karton maddeyi bu kategoride ayrıştırabilirsiniz.
Kağıt ürünleri ayrıştırırken ıslanmış ya da yüzeyi yağlanmış karton parçaları keserek temiz kısımları atık kutusuna göndermek çok önemlidir. Aksi takdirde hatalı atığın bulunduğu tüm biriktirilmiş karton atık kullanılamaz hale gelmektedir. Avrupa’da bu kurala uygun atılmayan atıklar için ayrı bir para cezası uygulanmaktadır.
2.Cam: Kavanoz, şişe gibi tüm cam ürünler bu kategoride değerlendirilebilir.
Cam atıkları geri dönüşüme gönderirken kırık parçalar varsa, atık toplayan kişilere zarar vermeyecek şekilde ayrılmalıdır.
3.Metal: Alüminyum içecek kutuları, konserve kutuları, soda, gazoz kapakları, yağ ve salça tenekeleri, alüminyum folyolar, çatal, bıçak, tencere, çaydanlık gibi metal mutfak gereçleri geri dönüştürülebilen metal atıklardandır.
Metal atıklar bazen keskin kenarlı olabiliyor. Atık toplayanlara zarar vermemek için keskin metalleri içe doğru kıvırarak ya da bir kartona sararak geri dönüşüm noktasına bırakabilirsiniz.
4.Plastik: Geri dönüşümü çok zor ve sınırlı olan plastiklerin bir kısmı geri dönüştürülemiyor. Geri dönüştürülebilen plastikler çoğunlukla PET, HDPE ve PP kategorilerinde olanlar. Geri dönüştürülebilen plastiklere örnek olarak pet şişeler, şişe kapakları, içecek, ilaç şişeleri, deterjan, şampuan şişeleri, peynir, yoğurt kapları, şurup şişeleri örnek gösterilebilir.
Plastikleri geri dönüştürürken, ürünü yıkayıp temiz halde atık kutusuna bırakmak dikkat edilmesi gereken en önemli noktadır. İçinde gıda artığı kalmış ürünlerde atık dönüştürme tesislerine ulaşana kadar bakteri ve mikrop üremesi olduğu için o ürünle birlikte toplanmış tüm ürünler kullanılamaz hale gelebilmektedir.
5.Pil: Piller ağır metal ve zararlı kimyasallar içerdiği için mutlaka diğer atıklardan ayrı biriktirilmelidir. Pillerinizi biriktirerek atık pil kutusuna atabilirsiniz.
6.Tekstil Atıkları: Tekstil ürünleri üretim sırasında kimyasallara maruz kaldığı için doğaya atılması tehlikelidir. Kullanılamaz durumdaki tekstil atıklarınızı belediyelerin atık tekstil kutularına bırakabilirsiniz.
7.Elektronik Atıklar: Kullanılamaz duruma gelmiş bilgisayar, telefon, kablo, elektrikli ev ürünleri gibi tüm elektronik atıklar içeriğinde çeşitli kimyasal madde ve ağır metal barındırdığı için elektronik atık toplama noktalarına bırakılmalıdır.
8. İlaçlar: İlaçların içindeki maddeler doğaya atıldığında çözünerek toprağa ve suya karışarak canlı yaşamını tehdit edebilir. Bu sebeple mutlaka atık ilaç kutularına atılmalıdırlar. Türkiye’de sağlık ocağı, hastane, eczane gibi noktalardan atık ilaç kutularına ulaşabilirsiniz.
9.Atık Kızartma Yağları: Kızarmış yağlar ekotoksik özellikte olduğu için karıştığı su sistemi boyunca ulaştığı denizlere, göllere ve akarsulara ulaşarak geri dönüşü olmayan bir kirlilik yaratıyor. Mutlaka ayrı toplanması gereken kızartma yağlarınızı atık pet şişelerde biriktirerek evinizden alınması için belediyenizden ya da bakanlıklardan destek alabilirsiniz.