Karbon ayak izinden daha önce bahsetmiştik. Kısaca hatırlatmak gerekirse faaliyetlerimiz sonucu doğaya salınan karbondioksit gibi sera gazlarının gezegenimizde bıraktığı etkiye karbon ayak izi denir.
Yaşam tarzlarımız bıraktığımız karbon ayak izlerimizi doğrudan etkilemektedir. Yemek tercihlerimizin karbon ayak izimiz üstünde bu kadar etkisi olduğuna şaşırabilirsiniz.
“Neden besinlerin karbon ayak izi var?” derseniz, gıdaların üretiminde ve paketlenmesinde kullanılan enerji, petrol hammaddeler, tarım ilaçları ve gübrelerden gelen, ayrıca bu besinlerin evimize ulaşımı, satışı, gıda atıkları çıkartması gibi sebeplerden ötürü karbon ayak izi üretirler.
Üretim ve İşleme
Hayvancılık ve tarımda ürün üretebilmek ve işlemek için kullanılan tüm öğeler: elektrik, su, ilaçlar.
Dağıtım
Bitmiş gıda ürününün başka noktalara, marketlere taşınması. En çok deniz ve kara yolu tercih ediliyor.
Saklama ve Pişirme
Besinlerin ambalajının üretimi için harcanan enerji.
Atık
Tüketilememiş besinlerin ve ambalajlarının üretiminde harcanan enerji.
Et ürünlerinin üretiminde, bitkisel ürünlerle karşılaştırıldığında önemli ölçüde fazla karbon salınımı yapılıyor. Hayvanların üretimi sırasında yoğun metan gazı salınımı olur. İklim değişikliği konusunda metan gazı en tehlikeli gazlardan biridir. Ortalama bir metan gazı molekülünün sera gazına olan etkisi, 20 karbondioksit molekülününkine denktir.
Et ve peynir üretimi tarım karbon emisyonunun %60’ını oluşturuyor. Aşağıdaki tabloya bakarsak dünyaya en çok etki bırakan ilk üç ürünün kuzu eti, dana eti ve peynir olduğunu görebiliriz.
Görsel 1. Bazı Yiyeceklerin CO2 Emisyonu (Kaynak: Kişisel Karbon Ayak İzi Rehberi- Devin Bahçeci)
Beslenme tercihlerimizle karbon ayak izi nasıl azaltmak için birkaç öneri:
* Et tüketiminizi azaltın. Vejetaryen olarak karbon ayak izinizi düşürmek mümkün.
* Organik ürün tercih edin. Konvansiyonel tarımda uygulanan yapay yem, kimyasal ve ilaç kullanımı olmadan organik yetiştiricilik ile emisyonlar organik üretime göre %30 fazladır.
* Yerel üretim, lokal ürün tercih edin. Ürünlerin seyahat mesafesi ne kadar az olursa nakliye aşamasında çıkarttığı sera gazları da o kadar az olur. İthal gıdalarda sadece ulaşımdan kaynaklı emisyon %25-50 daha fazladır.
* Gıdaları mevsiminde tüketin. Zamanı harici tükettiğiniz besinler %10 daha fazla karbon emisyonu yaratır.
Kaynaklar:
https://www.ruhundoysun.com/yazilar/gidalarin-karbon-ayak-izi/
Kişisel Karbon Ayak İzi Rehberi- Devin Bahçeci